Aan de voorouderdatabase van het Regionaal Archief Zutphen zijn de namen toegevoegd die in het morgengaveboek (1478-1572) van Zutphen voorkomen. Het boek was al digitaal door te bladeren. Nu kunt u dus ook zoeken in het boek. Het morgengavenboek is een belangrijke bron voor voorouderonderzoek in zestiende-eeuws Zutphen, omdat er geen trouwboeken zijn van vóór 1600.
Morgengaven
De morgengave was de vijftiende- en zestiende-eeuwse benaming voor een huwelijksgift van de man aan zijn vrouw. De man schonk deze gift aan zijn echtgenote op de eerste dag ná de huwelijksvoltrekking, op de morgen ná de eerste huwelijksnacht. In de praktijk bestond de morgengave echter alleen in naam. De huwelijksgift (uitgedrukt in gulden of schilden) werd al voor het huwelijk in de huwelijkse voorwaarden vastgelegd.
Het doel van de morgengave was de bescherming van de vermogenspositie van de echtgenote in geval van vooroverlijden van haar man. De morgengave werd aan de vrouw uitbetaald als bij overlijden van de man het huwelijk ‘onbeërfd’ was – dat wil zeggen, als het huwelijk kinderloos was gebleven. De morgengave was in de vijftiende en zestiende eeuw hoofdzakelijk een Oost-Nederlands gebruik.
Morgengaveboek
De Zutphense schepenbank hield tussen 1478 en 1572 een speciaal register bij voor de administratie van de morgengaven. De morgengave werd altijd geregistreerd in aanwezigheid van twee schepenen. Zij noteerden in het morgengavenboek elke nieuwe morgengave onder vermelding van de dag en de namen van de dienstdoende schepenen. Vervolgens werden de namen van bruidegom en bruid (en eventuele familieleden)genoteerd en de aard en omvang van de schenking. De huwelijksatum werd niet genoteerd.
Het morgengavenboek is een belangrijke bron voor voorouderonderzoek in zestiende-eeuws Zutphen. Het is echter als zodanig geen huwelijksregister (zoals de trouwboeken uit de DTB-registers). Het morgengavenboek biedt dus geen compleet overzicht van de bruidsparen die tussen 1478 en 1572 in Zutphen in het huwelijk traden. Omdat de morgengave een huwelijksgift van vermogensrechtelijke aard was, is het zelfs te verwachten dat alleen rijke en vermogende Zutphenaren een morgengave kwamen aangeven.
Meer informatie op de website van het Regionaal Archief Zutphen.
Tags: zutphen