Genealogische begrippen
Een alfabetische lijst van woorden en begrippen die u tijdens uw onderzoek kunt tegenkomen, met hun betekenis.
A |
|
| Archief |
|
|---|---|
| Attestatie | Het bewijs van lidmaatschap dat een kerklid meekreeg als hij naar een andere plaats verhuisde of in een andere plaats trouwde. Dit werd vermeld in lidmatenregisters (“Met attestatie vertrokken naar/binnengekomen van …”) en trouwboeken (“Getrouwd met attestatie te/van …”). |
B |
|
| Bevolkingsregister | Het register met alle inwoners van een bepaalde gemeente in de vorm van adresboeken (ca. 1850 tot ca. 1920), gezinskaarten (ca. 1920 tot 1939), persoonkaarten (1939-1994) en nu de geautomatiseerde Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). |
| Bloeimaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
| Burgerlijke Stand | De registers met geboorte-, huwelijks- en overlijdensaktes, ingevoerd door Napoleon in 1811. In tegenstelling tot het bevolkingsregister geeft de Burgerlijke Stand alleen momentopnames. Deze aktes vormen echter de officiële rechtsgrond voor het vaststellen van iemands naam, geboorte, huwelijk en overlijden. |
D |
|
| DTB | Doop-, Trouw- en Begraafboeken bijgehouden door de kerken. Zij vormen de belangrijkste bronnen voor de periode vóór 1811. |
F |
|
| Filiatie | De afstammingslijn tussen ouders en kinderen (Latijn: filius/filia = zoon/dochter). Het bewijzen van filiaties is het kerndoel van genealogisch onderzoek. Zonder bewezen filiaties is een stamboom gebouwd op drijfzand. Klik hier voor een handleiding over hoe u filiaties bewijst. |
G |
|
| Gedcom | Bestandsformaat (.ged) waarmee gegevens kunnen worden overgebracht van het ene naar het andere genealogische computerprogramma. |
| Genealogie |
|
| Grasmaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
| Gregoriaanse kalender | In 1582 voerde paus Gregorius XIII een nieuwe kalender in. De oude Juliaanse kalender (ingevoerd door Julius Caesar in 46 v. Chr.) liep inmiddels 10 dagen achter, doordat in die kalender het jaar gemiddeld net iets te lang duurde. In de Gregoriaanse kalender zijn de jaren die deelbaar zijn door 100 en niet deelbaar door 400 géén schrikkeljaar. Concreet: 1700, 1800 en 1900 zijn in de Gregoriaanse kalender geen schrikkeljaar en in de Juliaanse kalender wel. 1600 en 2000 zijn in beide kalenders een schrikkeljaar. Zodoende duurt het jaar in de Gregoriaanse kalender gemiddeld net iets korter dan in de Juliaanse kalender. Bij de invoering van de Gregoriaanse kalender werd het inmiddels ontstane verschil van 10 dagen in één keer overbrugd. Er werden dus 10 dagen overgeslagen. In de provincies Holland en Zeeland werd de Gregoriaanse kalender al in 1583 ingevoerd, de andere provincies volgden pas in 1700/1701 toen het verschil was opgelopen tot 11 dagen. (In Brabant en Limburg was de nieuwe kalender al meteen in 1582 ingevoerd omdat die toen nog in Spaanse/roomse handen waren.) In de overgangsperiode werden beide kalenders vaak naast elkaar gebruikt met de aanduidingen Oude Stijl en Nieuwe Stijl. |
H |
|
| Heraldiek | Wapenkunde. |
| Herfstmaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
| Hooimaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
J |
|
| Juliaanse kalender | zie Gregoriaanse kalender |
K |
|
| Kwartier | De aanduiding voor een voorouder in een kwartierstaat. Dit verwijst naar de kwartieren in een wapenschild die de afstamming van de drager aangaven. |
| Kwartierherhaling | Het verschijnsel dat bepaalde voorouders (kwartieren) in een kwartierstaat meerdere keren voorkomen, doordat de probant op meerdere manieren van hen afstamt. |
| Kwartierstaat | Een genealogisch overzicht van alle voorouders van een bepaald persoon. |
| Kwartierverlies | Het verschijnsel dat een kwartier in een kwartierstaat leeg blijft omdat de betreffende voorouder niet gevonden kan worden, bijvoorbeeld de onbekende vader van een buitenechtelijk kind. |
L |
|
| Lentemaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
| Louwmaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
N |
|
| Naam-genealogie | Een genealogisch overzicht van alle nakomelingen van een bepaald persoon met dezelfde familienaam. |
| Nieuwe Stijl | zie Gregoriaanse kalender |
O |
|
| Oogstmaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
| Oude Stijl | zie Gregoriaanse kalender |
P |
|
| Paleografie | De hulpwetenschap die zich bezig houdt met het lezen van oude handschriften. |
| Parenteel | Een genealogisch overzicht van alle nakomelingen van een bepaald persoon of echtpaar, dus in mannelijke én vrouwelijke lijn. |
| Patroniem | Een aanduiding in de naam die is afgeleid van de voornaam van de vader. Voorbeelden: Jansen = zoon van Jan; Hendriks = zoon van Hendrik; Cornelisse = zoon van Cornelis. |
| Proband | De persoon die als startpunt wordt gebruikt bij een kwartierstaat. |
R |
|
| Romeinse getallen | Klik hier voor een handleiding over Romeinse getallen. |
S |
|
| Slachtmaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
| Sprokkelmaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
| Stamreeks | Een genealogisch overzicht van de afstammingslijn tussen een bepaalde voorouder en een nakomeling, vaak in mannelijke lijn. |
V |
|
| Vernoemen | Het verschijnsel dat kinderen dezelfde voornaam krijgen als een famlielid. Klik hier voor een overzicht van vernoemingsregels. |
W |
|
| Wintermaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
| Wijnmaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |
Z |
|
| Zomermaand | Klik hier voor een lijst met de namen van de maanden. |