Familie in Amerika

De kans is groot dat u verre familie hebt in Amerika. Maar hoe vindt u die?

Hoe u weet of u familie in Amerika hebt

Zeker in de 19e eeuw was Amerika een populair emigratieland. In Nederland waren de economische omstandigheden niet zo gunstig. Er heerste grote armoede onder grote groepen van de bevolking. Amerika was het land van de onbegrensde mogelijkheden. Vandaar dat velen daar heen trokken, vaak aangemoedigd door de enthousiaste brieven van familieleden die de oversteek al eerder hadden gemaakt.

De kans is dus vrij groot dat ook u (verre) familie in Amerika hebt wonen. Het ligt voor de hand om eens in een Amerikaanse telefoongids te zoeken op uw familienaam, maar als er in Amerika inderdaad mensen met dezelfde familienaam als u blijken te wonen, zegt dat nog niet zo veel. Zij hoeven nog niet perse familie van u te zijn. Om te achterhalen of er inderdaad familie van u naar Amerika vertrokken is kunt u het beste terug gaan in de tijd, namelijk naar het moment dat zij de oversteek maakten.

Het is daarbij wel van belang dat u uw stamboom al een behoorlijk eind uitgezocht hebt. Zoeken in het wilde weg heeft namelijk weinig zin en kost veel tijd. U moet daarom pas met het zoeken naar geëmigreerde familieleden beginnen, als u in uw stamboom een aantal personen hebt waarvan u in Nederland niets kunt terugvinden, en waarvan u vermoedt dat ze weleens geëmigreerd zouden kunnen zijn.

De eerste stap is dan het raadplegen van het bevolkingsregister (zie stap 6 van de beginnershandleiding). Bij vertrek uit een gemeente werd dat in het bevolkingsregister aangetekend. Ook bij emigratie zou dat in het bevolkingsregister aangetekend moeten zijn. Helaas is dat niet altijd het geval. Velen vertrokken zonder dat eerst bij de gemeente aan te geven. Vaak jaren later kon een ambtenaar alsnog aantekenen waar de bewuste personen gebleven waren, soms tastte men bij de gemeente in het duister. Maar wanneer iemand zonder verdere sporen blijkt te zijn verdwenen, is emigratie een reële mogelijkheid en voor de 19e eeuw is Amerika dan de meest waarschijnlijke optie. Voor de periode waarin er nog geen bevolkingsregister was, slaat u deze stap natuurlijk over.

De tweede stap is het zoeken van sporen van de oversteek zelf. Tot ver in de 20e eeuw was de enige mogelijkheid voor emigranten om in Amerika te komen: per schip. Op deze schepen werden passagierslijsten bijgehouden. Een groot deel daarvan is bewaard gebleven. Op Ellis Island Records kunt u online zoeken in de lijsten van alle emigrantenschepen die tussen 1892 en 1924 aan kwamen op Ellis Island bij New York. Van eerdere perioden zijn op diverse plaatsen op internet passagierslijsten te vinden. (Zie de rubriek Emigranten in de Internet Gids.)

Wanneer u in het bevolkingsregister en/of in passagierslijsten personen vindt die familie van u zijn en die naar Amerika zijn geëmigreerd, weet u zeker dat er familie van u in Amerika woont of gewoond heeft. Wanneer u bepaalde personen niet kunt terugvinden, noch in het bevolkingsregister, noch in passagierslijsten, bestaat er nog altijd een kans dat zij geëmigreerd zijn. Het kan daarom de moeite lonen om toch ook nog in Amerika zelf te zoeken. Hoe dat moet, wordt hieronder uitgelegd.

Hoe u de nakomelingen van geëmigreerde familieleden vindt

Natuurlijk bent u ook benieuwd naar de nakomelingen van eventuele emigranten. Met andere woorden: u wilt niet alleen weten dat er familieleden van u de oversteek gemaakt hebben; u wilt ook zelf de oversteek maken en uw stamboomonderzoek aan de overkant van de oceaan voortzetten. Al was het maar via internet.

Nu is de bevolkingsregistratie in Amerika lang zo goed niet geregeld als in Nederland en andere Europese landen. Amerika kent geen burgerlijke stand en geen bevolkingsregister. (Vandaar dat verkiezingen daar vaak zo chaotisch verlopen.) De enige manier waarop de overheid de bevolking enigszins registreert is via 10-jaarlijkse volkstellingen, de Federale Census. De gegevens daarin lijken sterk op die in het Nederlandse bevolkingsregister, maar het zijn slechts momentopnamen. Wat er tussen twee tellingen gebeurd is, is dus alleen te achterhalen uit de verschillen tussen twee tellingen. Overlijdensdata staan er niet in, in plaats van geboortedata worden meestal alleen leeftijden vermeld en van kinderen die tussen twee tellingen geboren werden én overleden zijn, ontbreekt natuurlijk ieder spoor.

De Census is dus een zeer beperkte bron, maar voor Amerika wel de best toegankelijke bron. Op internet zijn talloze indexen, transcripties en zelfs scans te vinden. Verreweg de meest complete collectie vindt u bij Ancestry.com.

Aanvullende bronnen

Via de Census kunt u de basisgegevens over uw familie verzamelen. Vervolgens kunt u aan de hand van die gegevens verder zoeken op internet. Als u eenmaal weet waar in Amerika uw familie is gaan wonen (niet alleen de staat, maar ook de naam van het betreffende ‘county’) kunt u kijken of er bijvoorbeeld kerkelijke huwelijksregisters of namenlijsten van begraafplaatsen te vinden zijn. Veel van dat soort gegevens kunt u vinden via Rootsweb.com en het US GenWeb Project. Veel gegevens over Ottawa County in Michigan (waar de Nederlandse kolonie van ds. Van Raalte met plaatsen als Holland, Drenthe, Zeeland en Overisel toe behoort) vindt u bijvoorbeeld op www.rootsweb.com/~miottawa.

Een andere belangrijke bron voor de 20e eeuw is de Social Security Index (SSI). Daarin vindt u de overlijdensdata en -plaatsen van personen die in Amerika zijn overleden. Ook deze gegevens zijn op internet te raadplegen, bijvoorbeeld bij Ancestry.com.

Gegevens van andere genealogen

Natuurlijk kunt u ook bij het zoeken naar Amerikaanse familieleden gebruik maken van het werk dat andere onderzoekers al gedaan hebben. Sterker nog, onder emigrantenfamilies is stamboomonderzoek buitengewoon populair, dus de kans dat uw Amerikaanse familie al uitgezocht is, is heel groot. De kunst is alleen om in contact te komen met deze onderzoekers. Anders dan in Nederland zijn er in Amerika relatief weinig genealogen met een eigen website. Zoeken via zoekmachines als Google heeft daarom minder zin. Maar des te meer kans maakt u op websites waar bezoekers Gedcom-bestanden kunnen uploaden en doorzoeken. (Zie de rubriek Genealogische bestanden in de Internet Gids.)

Als u zelf een website hebt, kunt u overwegen om een Engelstalige versie te maken. Wie weet wordt uw site gevonden door een Amerikaanse achterneef of -nicht en kunt u zo in contact komen met uw Amerikaanse familie.